60 yıla yakın bir süreden beri gündemde olan Hasankeyf olayı bitmek üzere. Hasankeyf'e yapılan Ilısu Barajı'nda geçen sene su tutulmaya başlanmıştı. Hasankeyf'te önce köyleri sular altına alan baraj suları, 7 ay sonunda ilçe merkezine ulaştı. Her gün biraz daha yükselen sular tarihi Hasankeyf ilçesini yavaş yavaş bastı. Suların yükselmesiyle beraber Hasankeyf’e suyun altında kalan tarihi eserler ve evler tarihe gömüldü. Hasankeyf'i çevre il ve ilçelere bağlayan eski köprünün ayakları da sulara gömülmeye başladı. Baraj suları yapılarla birlikte binlerce yıllık mağaraları da bastı.

İlçe merkezinin büyük bölümü yeni Hasankeyf merkezine taşınırken, henüz taşınamayan yerler de var. Hasankeyf'in girişindeki köylerde yaşayanlar kendilerine ev tahsis edilmediği gerekçesiyle Hasankeyf merkezine taşınmadı.

Amerika'nın sesi haber kanalına konuşan Hasankeyf sakinleri ne yapacaklarını şaşırdıklarını belirtti. Hasankeyf sakinlerinden Muhyettin Çığci, “Çocukluğumuzdan beri biz burada yaşadık. Şimdi evlerimiz sular altında kalıyor. Gördüğünüz gibi bizim de gidecek bir yerimiz yok. Sular ise büyük hızla yükseliyor. Hasankeyf merkezindeki pek çok ev boş olduğu halde, kiraya vermiyor. Bunun sebebini biz de bilmiyoruz. Köyümüzün sular altında kalacağı belli oldu ama bize yeni bir köy yapılacak mı yapılmayacak mı belli değil. Yeni bir köy yapılacaksa ne zaman yapılacak bilmiyorum. Bu durum bence çok üzücü bir durum” dedi.

Yeni Hasankeyf’te hayvancılık yapılmasına artık izin verilmiyor. Bu sebeple geçimini hayvancılıkla sağlayanları belirsiz bir gelecek bekliyor. Abdullah Çığci de bunlar arasında. Çığci, “Peki biz nereye gideceğiz? 30 bin dönümlük arazi Hasankeyf’in tamamına vermişler. Bizim henüz bir yerimiz yoktur. Nereye gidilecek onu bilmiyoruz? Baraj suyu gelmiş, su altında kalıyoruz. Ne yapacağız bilemiyoruz. Biz de su altında mı kalacağız? Peki, biz nereye gideceğiz? Bir sürü hayvanımız var; Onlar ne olacak? su altında mı kalacak. Biz nereye gideceğiz, gidecek yerimiz yok. Bize kira ile bile yer vermiyorlar” dedi.

Yetkililere göre ev sahibi olamayan köylüler resmi ölçütlere uymuyorlar. Bekâr olanlar, başvuru tarihinden sonra ilçeye yerleşenler ya da zamanında başvuru yapmayanlar veya verilen evleri kabul etmeyip mahkemeye başvuranların durumu hala belirsiz. Ekrem Yılmaz da ne yapacağını bilemeyen köylülerden biri. Yılmaz, “Hasankeyf'te esnaflık yapıyordum ama bize bir hak vermediler. Tek suçumuz, evimizin Hasankeyf’in diğer tarafında olması. Bu yüzden biz hak sahibi olamadık, mağdur olduk. Her şeyimizi yitirdik ve bize hiçbir hak tanımadılar. Burada bütün evler su altında kaldı, yangından mal kaçırır gibi oldu her şey ” dedi.

Yıllardır baraj yapılmaması için gayret sarf eden Hasankeyf'i Yaşatma Girişimi üyesi Rıdvan Ayhan olanlara tepkili. Ayhan, “Bu bir insanlık katliamıdır, sadece tarihi değil. Çünkü burada bulunan herkes yer değiştirecek. Yer değiştirecek insanların 80 ila 100 bin arasında olması ön örülüyor. 199 yerleşim yerinin sular altında kalacağı için burada bir tarihi katliam gerçekleşiyor. Bu katliamı herkes seyretti” dedi.

Hasankeyf’teki bazı tarihi eserler taşınırken bazı tarihi eserler de sular altında kalacak. Hasankeyf köprüsünün iki yanında yer alan Kesme Köprü 1 ve Kesme Köprü 2 köyleri de henüz boşaltılmış değil. Köylüler, yeni yerleşim yerinin 'dağ başında bir yerde' belirlenmiş olması ama henüz hiçbir şey yapılmaması nedeniyle gidecek yerlerinin olmadığını dile getiriyor. Boşaltılmayan köyde ise nehre yakın olan evleri su basmış durumda.

Kaynaklar:

Amerikanın Sesi
https://www.amerikaninsesi.com/a/hasankeyf-unesco-ilisu-baraj-sel-su-koy-cevreci-batman/5268311.html
Resim Kaynak:

Hürriyet
http://www.hurriyet.com.tr/kelebek/8-maddede-hasankeyf-in-insanlik-tarihi-acisindan-onemi-29472556

Yayın tarihi: 1 Şubat 2020

grafiksaati.com[at]gmail.com  |  gizlilik politikası